२६ ऑगस्ट हा आंतरराष्ट्रीय श्वान दिवस म्हणून साजरा केला जातो. आंतरराष्ट्रीय श्वान दिवस हा आजच्या आपल्या श्वानांच्या साथीदारांचे लक्ष वेधण्यासाठी आणि त्यांना दत्तक घेण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी साजरा केला जातो. हा आपला मित्र आपल्या जीवनाचा एक महत्त्वाचा भाग कसा आहे याची जाणीव करून देण्याचा आणि त्यांना मदत करण्याचा हा दिवस आहे.

या दिनानिमित्त आम्ही तुम्हाला मुंबईतील अशाच डॉग शेल्टर्सबद्दल माहिती देणार आहोत. जिथे भटक्या श्वानांची काळजी घेतली जाते. संकटात असलेल्या भटक्या श्वानांना वाचवण्यासाठी तुम्ही या संस्थांची संपर्क साधू शकता. याशिवाय तुम्ही या संस्थांकडून श्वान दत्तक देखील घेऊ शकता.

१) सेव्ह अवर स्ट्रे, खार

खार पश्चिमेकडिल सेव्ह अवर स्ट्रेज हे मुंबईतील सर्वोत्तम प्राणी आश्रयस्थानांपैकी एक आहे. नावाप्रमाणेच शहरातील भटक्या प्राण्यांना वाचवण्याची आणि त्यांची काळजी घेण्याचं काम ही संस्था खूप प्रभावीपणे करत आहे.

पाळीव प्राणी दत्तक घेणं, प्राण्यांची नसबंदी, आवश्यक लसीकरण आणि कदाचित सर्वात महत्वाचं म्हणजे आवश्यक असलेल्या कोणत्याही भटक्या प्राण्यांना पुरेशी प्रथमोपचार आणि आरोग्यसेवा यासह निवारा सेवा प्रदान करते.

जुलै २००९ पासून ते अन्न वाटप कार्यक्रम देखील राबवत आहे. ज्यात एका आठवड्यात सुमारे ६० भटक्या जनावरांना खाऊ घालतात.

कुठे: सेव्ह अवर स्ट्रे, सी/ओ शर्ली मेनन, 204 खंडेलवाल, 17 वा रस्ता, खार पश्चिम

संपर्क: 9820141310 (हेल्पलाइन क्रमांक), 9821327618 (दत्तक घेण्यासाठी)

२) योडा, पाली हिल

पाली हिलवर स्थित, योडा (युथ ऑर्गनायझेशन इन डिफेन्स ऑफ अॅनिमल्स) हे प्राण्यांसाठी एक पुनर्वसन केंद्र आहे. जे मुंबईतील भटक्या प्राण्यांचे संरक्षण आणि काळजी घेण्याच्या दृष्टीनं काही चांगले उपक्रम पाबवत आहेत.

YODA भारतातील सर्व पिल्ला गिरण्या नष्ट करण्याच्या मोहिमेवर आहे. ज्यांना या शब्दाची माहिती नाही, त्यांच्यासाठी कुत्र्याच्या गिरण्या ही अशी ठिकाणं आहेत जिथे मादी प्रजातींना अनेक वेळा प्रजनन करावं लागतं. अशा गिरण्या मोठ्या प्रमाणात व्यावसायिक प्रजनन केंद्रे म्हणून उदयास येतात.

याव्यतिरिक्त, योडा वैद्यकीय मदत, प्राणी बचाव आणि पाळीव प्राणी दत्तक (संभाव्य दत्तक घेणार्‍यांवर पार्श्वभूमी संशोधन आयोजित करण्यासह) यासह मर्यादित नसलेल्या पशु कल्याण सेवा प्रदान करतं.

कुठे: प्राण्यांसाठी योडा पुनर्वसन केंद्र, हुमा बंगला, ५०, चुईम व्हिलेज रोड, दांडा, पाली हिल, मुंबई

संपर्क: 9819008110

३) अनिमल्स मॅटर टू मी, मालाड

त्यांच्या स्वतःच्या शब्दातच, अॅनिमल्स मॅटर टू मीचं एक साधं ध्येय आहे. २०१० पासून ते मुंबईतील भटक्या प्राण्यांची काळजी घेण्यासाठी वेगवेगळे उपक्रम राबवत आहेत. तुम्हाला मांजर किंवा श्वान  दत्तक घेण्यास मदत करण्याव्यतिरिक्त, ते नसबंदी सेवा, वैद्यकीय सेवा (ते सकाळी 11:30 ते सायंकाळी 5:30 पर्यंत प्राण्यांवर उपचार करतात) विनामूल्य प्रदान करतात.

याशिवाय त्यांच्याकडे रुग्णवाहिका देखील आहे. जे ते गंभीर जखमी प्राण्यांची वाहतूक करण्यासाठी वापरतात. आत्तापर्यंत, त्यांनी ५०० हून अधिक प्राण्यांना वाचवण्यात मदत केली आहे. त्यापैकी जवळजवळ ४०० प्राण्यांना दत्तक घेण्यात आलं आहे.

कुठे: अनिमल्स मॅटर टू मी, टॅब कॅब गोडाऊन समोर, बंगला १४, चिकूवाडी रोड, मार्वे, मालाड पश्चिम

संपर्क : 9967795660

४) वर्ल्ड फॉर ऑल, अंधेरी

वर्ल्ड फॉर ऑल हे मुंबईतील सर्वोत्तम प्राणी आश्रयस्थानांपैकी एक आहे. विशेषत: शहरातील भटक्या प्राण्यांना चांगलं आयुष्य देणं हे त्यांचं ध्येय आहे. ते बेघर प्राण्यांचा सांभाळ करणं, त्यांना औषधोपचार करणं, जखम साफ करून निर्जुंतुकिकरण करणं आदी गोष्टी करतात.

या व्यतिरिक्त, वर्ल्ड फॉर ऑलचे देखील त्यांचे स्वतःचे ऑनलाइन स्टोअर आहे, जिथं आपण प्राणी थीम असलेली डेस्क कॅलेंडर, वॉल कॅलेंडर आणि अगदी लॅपटॉपची बॅग म्हणजेच प्राण्यांचे चित्र असलेल्या वस्तू खरेदी करू शकता.

कुठे: वर्ल्ड फॉर ऑल, १५-ए/२१, तक्षशिला, महाकाली लेणी रोड, अंधेरी पूर्व

संपर्क: 9820001506 (पिल्लाला दत्तक घेण्यासाठी), 9820496099 (मांजरीचे पिल्लू दत्तक घेण्यासाठी)

५) द वेल्फेर ऑफ स्ट्रे डॉग, लोअर परेल

द वेल्फेर ऑफ स्ट्रे डॉग ही संस्था १९८५ मध्ये प्रथम स्थापन करण्यात आली होती. मुंबईतील भटक्या श्वानांच्या आरोग्यासाठी आणि सुरक्षिततेसाठी ही संस्था समर्पित आहे. मुंबईतील सर्वोत्तम श्वान आश्रयस्थानांपैकी एक मानले जाते.

ते मोठ्या प्रमाणावर नसबंदी, प्रथमोपचार आणि आरोग्य सेवा प्रदान करणं, आणि दत्तक योजना यासंह अनेक सेवा देतात. भारतातील भटक्या कुत्र्यांना ज्या समस्यांनी ग्रासलं आहे त्याविषयी शिक्षण आणि जागरूकता पसरवण्याबरोबरच ते रेबीजचे उच्चाटन करण्याच्या मोहिमेवर आहेत.

कुठे: द वेल्फेर ऑफ स्ट्रे डॉग, आदर्श नगर, लोअर परेल, मुंबई

संपर्क: 8976022838

तुम्हाला जर स्ट्रे डॉर दत्तक घ्यायचे असतील तर तुम्ही या संस्थांना भेट देऊ शकता. दत्तक घेणं शक्य नसेल पण तुम्हाला श्वानांनासाठी काही करण्याची इच्छा असेल तर तुम्ही यांना मदत करू शकता. तुम्ही त्यांना देणगी देऊ शकता किंवा तुम्ही त्यांच्या प्रायोजक एक प्राणी प्रकल्पाचा एक भाग बनू शकता.

हेही वाचा

मॅड अबाऊट डॉग्स? मग तुमच्यासाठी आहेत हे 'मॅड सेंटर्स'!

फिरायला जायचंय? पण घरातल्या डॉगीचं करायचं काय? आता नॉट टू वरी!