बृहन्मुंबई महानगरपालिकेने (brihanmumbai municipal corporation) सोमवारी 2025 साठीच्या स्वच्छता आणि स्वच्छता नियमांचा मसुदा सादर केला आहे. ज्यामध्ये घरांमधून दररोज कचरा (waste) गोळा करण्यासाठी युझर टॅक्स (user tax) समाविष्ट करण्यात आला आहे.

प्रस्तावित नियमांनुसार 50 चौरस मीटर पर्यंतच्या बिल्ट-अप एरिया (BUA) असलेल्या निवासस्थानांना मासिक 100 रुपये शुल्क आकारले जाईल. तर 50 चौरस मीटर ते 300 चौरस मीटर दरम्यान BUA असलेल्या निवासस्थानांना 500 रुपये शुल्क आकारले जाईल.

BUA मध्ये 300 चौरस मीटरपेक्षा जास्त क्षेत्रफळ असलेल्या घरांसाठी कचरा गोळा करण्यासाठीचे शुल्क 1000 रुपये असेल.

घनकचरा व्यवस्थापनाने (SWM) व्यावसायिक प्रतिष्ठाने, अतिथीगृहे, रेस्टॉरंट्स, क्लिनिक, प्रयोगशाळा, गोदामे, कार्यालये, लघु आणि कुटीर उद्योग कार्यशाळा, शीतगृहे, विवाह हॉल, उत्सव हॉल, प्रदर्शने आणि मेळाव्याच्या क्षेत्रांवर देखील टॅक्स आकारला जाणार आहे.

फेब्रुवारी 2025-26 च्या अर्थसंकल्पात महापालिका प्रमुख भूषण गगराणी यांनी नमूद केलेल्या घनकचऱ्यासाठी यूझर टॅक्स आकारण्याच्या प्रस्तावाला अखेर या महिन्यात पालिकेच्या कायदेशीर विभागाकडून हिरवा कंदील मिळाला.

यातून महापालिकेला (bmc) 600 ते 700 कोटी रुपयांचे उत्पन्न मिळवण्याचे उद्दिष्ट आहे, असे उपमहानगरपालिका आयुक्त (एसडब्ल्यूएम) किरण दिघावकर यांनी सांगितले. काही दिवसांपूर्वी प्रसिद्ध झालेल्या कॅगच्या ऑडिट अहवालात एसडब्ल्यूएम युझर टॅक्सचाही उल्लेख केला गेला आहे.

2025 च्या मसुद्यात कचरा टाकणे, थुंकणे, उघड्यावर आंघोळ करणे, लघवी करणे, शौच करणे तसेच पाळीव प्राण्यांनी शौच करणे आणि सार्वजनिक ठिकाणी प्राणी आणि पक्ष्यांना खायला घालणे यासाठी दंड वाढवला आहे.

महापालिकेने पाळीव प्राण्यांनी कचरा टाकणे आणि शौच करणे यासाठी दंडाची रक्कम 500 वरून 1000 केली आहे. तसेच सार्वजनिक ठिकाणी वाहने धुण्यावर देखील आता 500 वरून 1000 रुपये दंड आकारला जाणार आहे.

नियमांमध्ये आणखी एक महत्त्वाची भर म्हणजे बांधकाम कचरा आणि कचऱ्यासाठी 20,000 पर्यंत दंड आकारण्याची तरतूद करण्यात आली आहे.

दिघावकर म्हणाले की, सिव्हील क्राईमसाठी दंड 19 वर्षांपूर्वी 2006 मध्ये आकारण्यात आला होता आणि आता तो वाढवण्याचा प्रस्ताव आहे. महापालिकेने 2024 मध्ये एसडब्ल्यूएम उपनियमांचा एक सुधारित संच सादर केला होता. हा संच 2006 च्या पूर्वीच्या नियमांच्या जागी सादर करण्यात आला होता.

यामुळे आता युझर टॅक्सचा अहवाल सादर केला गेला आहे ज्यामुळे नागरिकांच्या स्वच्छतेबाबतच्या जबाबदाऱ्या वाढल्या आहेत. तसेच नियमांचे पालन न करणाऱ्यांसाठी कठोर दंड आकारण्यात येणार आहे.

हेही वाचा

देशातील पहिला 'फॉरेस्ट वॉक वे' अखेर मुंबईकरांसाठी खुला

मुंबईत प्रिमीयम घरांच्या किंमतीत वाढ